του Κ. Ε. Νίνου
[ φωτό Νeil Krug ]
Αναφερόμαστε φυσικά στο διαχρονικό ΤΟΤΕΜ του πολιτισμού μας ΤΟ ΧΡΗΜΑ. Η απόκτησή του έχει ταυτιστεί με την ελευθερία [μάλλον συμβαίνει το αντίθετο-άσε πού παραβλέπουμε ,εθελοτυφλώντας βέβαια, το πώς], την καλή ζωή[!!] δηλ. δόξα ,ηδονές , ευτυχία [εσχάτη πλάνη], την αποφυγή της εξαρτημένης εργασίας [καθόλου βέβαιον] και ότι άλλο νομίζει ο καθένας. «Le non–dypes errant» [Αυτοί που νομίζουν ότι δεν πιάστηκαν κορόιδα πλανώνται] μας λεει ο ΖΑΚ ΛΑΚΑΝ. Ας τα πάρουμε όμως ένα-ένα. Πού είναι περίπου η αλήθεια, και που το ψέμα;
Κατ'αρχήν. Η αλήθεια στο βαθμό πού δεν είναι ούτε πράγμα, ούτε περιοχή του εγκεφάλου [δηλ. εύθραυστο κυτταρικό κυκλωμα], αλλά διαλεκτική πού διαρθρώνεται ΣΤΑ ΔΙΑΚΕΝΑ της έγγλωσης διασκεπτικότητας, είναι το αποτέλεσμα του ανοίγματος/αινίγματος πού παρίσταται στο παρόν, στήν εκ-κάλυψη [δηλ. με την αποκάλυψη καλύπτεται και η συγκάλυψη]. Η αλήθεια,επιμένει ο Ζ. Λακάν,δεν λέγεται, ομιλεί. Δηλαδή είναι ορατή διά γυμνού οφθαλμού και όχι στο μικροσκόπιο.Δεν είναι ουσία πού σαλεύει στο βάθος του παιχνιδιού του κόσμου, αλλά μια περιπλάνηση**,ένα ταξίδι.
Τώρα, εάν ελευθερία είναι, σύμφωνα με έναν αγαπημένο μου ορισμό, του Γ. ΒΕΛΤΣΟΥ***, το να είσαι "παιδί κατά βούληση", τότε τόσο μικρότερη σημασία αποκτά το χρήμα σαν αγαθό ή σαν αντικείμενο επιθυμίας. Το χρήμα είναι ένα σημαίνον χωρίς σημαινόμενα το οποίο και σκοτώνει όλα τα σημαινόμενα [όπως την αγάπη , την φιλία, την αλήθεια , την χαρά, τον αλτρουισμό, κ.ά.]. Γιά την ακρίβεια είναι το ακριβώς αντίθετο του ΦΑΛΛΟΥ ο οποίος ορίζεται και ως το σημαίνον των σημαινόντων ,το σημαίνον της επιθυμίας του ΑΛΛΟΥ δηλ.του τόπου οπου συγκροτείται ο λόγος. Η δίψα για πλούτο συσχετίζεται άμεσα με την ορμή του ΘΑΝΑΤΟΥ. Ο θάνατος, η jouissance, και η επανάληψη, μάς λέει ο Zacques –Alain Miller είναι οι τρείς πλευρές της πυραμίδας της οποίας η βάση είναι η ΑΣΥΝΕΙΔΗΤΗ φύση του χρήματος.
Οσον αφορά την ευτυχία, στο βαθμό που είναι η εκπλήρωση μιας ιστορικής επιθυμίας του ΠΑΙΔΙΟΥ, σύμφωνα με τον FREUD,-αναδρομικής η μή-, γιαυτό και μας κάνει τόσο λίγο πραγματικά ευτυχισμένους. Τό χρήμα δεν υπήρξε ΠΟΤΕ παιδική επιθυμία.
Τώρα για τον έρωτα, στον βαθμό που τον βλέπουμε σαν εμπόρευμα[αγαθό,commodity], τότε ναί, μας τον εξασφαλίζει το χρήμα μόνο που είναι δυστυχώς αγορασμένος και ΟΧΙ αγοραίος [δηλ. περιπλανώμενος, αληθινός] που είναι αν θέλετε και το ζητούμενο. Δηλ. αντί για κάλυψη αναγκών οφέιλει να είναι αντικείμενο επιθυμίας. Εδώ, βέβαια, πρέπει να γίνει μία διάκριση μεταξύ ΕΠΙΘΥΜΙΑΣ και των συναφών εννοιών της ΑΝΑΓΚΗΣ και του ΑΙΤΗΜΑΤΟΣ. Η επιθυμία-η μόνη αληθινή ουσία του ανθρώπου κατά τον SPINOZA-,είναι πάντοτε η επιθυμία του ΑΛΛΟΥ ή αν προτιμάτε το αντικείμενο της επιθυμίας κάποιου άλλου, το αντικείμενο του ΑΣΥΝΕΙΔΗΤΟΥ. Η επιθυμία δεν είναι ποτέ ιδιωτική υπόθεση γιατί συγκροτείται πάντα σε διαλεκτική σχέση με τις επιθυμίες των άλλων. Σε αντίθεση με την ανάγκη, η οποία είναι ένα καθαρά βιολογικό ένστικτο, μια ορεξη που εμφανίζεται συμφωνα με τις ανάγκες του οργανισμού και η οποια υποχωρει εντελώς, εστω και προσωρινά, όταν ικανοποιειται -και τότε βέβαια παυει να μας κινητοποιεί μεχρις ότου προκυψει μια άλλη αναγκη-, η επιθυμία δεν μπορεί ποτε να ικανοποιηθεί , η πίεσή της είναι διαρκής και "αιώνια". Η πραγμάτωσή της είναι ταυτόχρονα η συνεχής και αδιαλειπτη αναπαραγωγή της. Δηλ. η ικανοποίηση είναι η και η ταφόπλακα της, αποχωρει με αλλα λογια εντελώς όταν υπόκειται στην ευχαρίστηση. "After you get what you want, you don’t want it" μας τραγουδούσε κάποτε η Mairylin Monroe. 'Οσο περισσότερο ευχαρίστηση αγοράζουμε ή αντλούμε μέσω του χρήματος, τόσο περισσότερο μας αποξενώνει από την ανθρώπινη διάσταση.
Ερωτας, μας λέει πάλι ο Ζ .ΛΑΚΑΝ "είναι να δίνεις κάτι το οποίο δεν εχεις", ****είναι μία διαπροσωπική περιπέτεια, είναι μη εμπορευματικός και μονον τότε είναι και υποχρεωτικά ανταποδοτικός [reciprocal].
Κατ'αρχήν. Η αλήθεια στο βαθμό πού δεν είναι ούτε πράγμα, ούτε περιοχή του εγκεφάλου [δηλ. εύθραυστο κυτταρικό κυκλωμα], αλλά διαλεκτική πού διαρθρώνεται ΣΤΑ ΔΙΑΚΕΝΑ της έγγλωσης διασκεπτικότητας, είναι το αποτέλεσμα του ανοίγματος/αινίγματος πού παρίσταται στο παρόν, στήν εκ-κάλυψη [δηλ. με την αποκάλυψη καλύπτεται και η συγκάλυψη]. Η αλήθεια,επιμένει ο Ζ. Λακάν,δεν λέγεται, ομιλεί. Δηλαδή είναι ορατή διά γυμνού οφθαλμού και όχι στο μικροσκόπιο.Δεν είναι ουσία πού σαλεύει στο βάθος του παιχνιδιού του κόσμου, αλλά μια περιπλάνηση**,ένα ταξίδι.
Τώρα, εάν ελευθερία είναι, σύμφωνα με έναν αγαπημένο μου ορισμό, του Γ. ΒΕΛΤΣΟΥ***, το να είσαι "παιδί κατά βούληση", τότε τόσο μικρότερη σημασία αποκτά το χρήμα σαν αγαθό ή σαν αντικείμενο επιθυμίας. Το χρήμα είναι ένα σημαίνον χωρίς σημαινόμενα το οποίο και σκοτώνει όλα τα σημαινόμενα [όπως την αγάπη , την φιλία, την αλήθεια , την χαρά, τον αλτρουισμό, κ.ά.]. Γιά την ακρίβεια είναι το ακριβώς αντίθετο του ΦΑΛΛΟΥ ο οποίος ορίζεται και ως το σημαίνον των σημαινόντων ,το σημαίνον της επιθυμίας του ΑΛΛΟΥ δηλ.του τόπου οπου συγκροτείται ο λόγος. Η δίψα για πλούτο συσχετίζεται άμεσα με την ορμή του ΘΑΝΑΤΟΥ. Ο θάνατος, η jouissance, και η επανάληψη, μάς λέει ο Zacques –Alain Miller είναι οι τρείς πλευρές της πυραμίδας της οποίας η βάση είναι η ΑΣΥΝΕΙΔΗΤΗ φύση του χρήματος.
Οσον αφορά την ευτυχία, στο βαθμό που είναι η εκπλήρωση μιας ιστορικής επιθυμίας του ΠΑΙΔΙΟΥ, σύμφωνα με τον FREUD,-αναδρομικής η μή-, γιαυτό και μας κάνει τόσο λίγο πραγματικά ευτυχισμένους. Τό χρήμα δεν υπήρξε ΠΟΤΕ παιδική επιθυμία.
Τώρα για τον έρωτα, στον βαθμό που τον βλέπουμε σαν εμπόρευμα[αγαθό,commodity], τότε ναί, μας τον εξασφαλίζει το χρήμα μόνο που είναι δυστυχώς αγορασμένος και ΟΧΙ αγοραίος [δηλ. περιπλανώμενος, αληθινός] που είναι αν θέλετε και το ζητούμενο. Δηλ. αντί για κάλυψη αναγκών οφέιλει να είναι αντικείμενο επιθυμίας. Εδώ, βέβαια, πρέπει να γίνει μία διάκριση μεταξύ ΕΠΙΘΥΜΙΑΣ και των συναφών εννοιών της ΑΝΑΓΚΗΣ και του ΑΙΤΗΜΑΤΟΣ. Η επιθυμία-η μόνη αληθινή ουσία του ανθρώπου κατά τον SPINOZA-,είναι πάντοτε η επιθυμία του ΑΛΛΟΥ ή αν προτιμάτε το αντικείμενο της επιθυμίας κάποιου άλλου, το αντικείμενο του ΑΣΥΝΕΙΔΗΤΟΥ. Η επιθυμία δεν είναι ποτέ ιδιωτική υπόθεση γιατί συγκροτείται πάντα σε διαλεκτική σχέση με τις επιθυμίες των άλλων. Σε αντίθεση με την ανάγκη, η οποία είναι ένα καθαρά βιολογικό ένστικτο, μια ορεξη που εμφανίζεται συμφωνα με τις ανάγκες του οργανισμού και η οποια υποχωρει εντελώς, εστω και προσωρινά, όταν ικανοποιειται -και τότε βέβαια παυει να μας κινητοποιεί μεχρις ότου προκυψει μια άλλη αναγκη-, η επιθυμία δεν μπορεί ποτε να ικανοποιηθεί , η πίεσή της είναι διαρκής και "αιώνια". Η πραγμάτωσή της είναι ταυτόχρονα η συνεχής και αδιαλειπτη αναπαραγωγή της. Δηλ. η ικανοποίηση είναι η και η ταφόπλακα της, αποχωρει με αλλα λογια εντελώς όταν υπόκειται στην ευχαρίστηση. "After you get what you want, you don’t want it" μας τραγουδούσε κάποτε η Mairylin Monroe. 'Οσο περισσότερο ευχαρίστηση αγοράζουμε ή αντλούμε μέσω του χρήματος, τόσο περισσότερο μας αποξενώνει από την ανθρώπινη διάσταση.
Ερωτας, μας λέει πάλι ο Ζ .ΛΑΚΑΝ "είναι να δίνεις κάτι το οποίο δεν εχεις", ****είναι μία διαπροσωπική περιπέτεια, είναι μη εμπορευματικός και μονον τότε είναι και υποχρεωτικά ανταποδοτικός [reciprocal].
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
* "Επί το μέν κατέχειν εμέ, νικάν δεί. Επί το δε μέν νικάν, δεί κρατείν."
** Εκ του ρήματος "αλάομαι" [περιπλανώμαι], εξ'ού και αλήθεια, αλήτης, κ.α.
*** Που με την σειρά του δανείζεται τον ορισμό του ΜΠΩΝΤΛΑΙΡ περί ιδιοφυούς.
****"..." συμπληρώνει ο SLAVOJ ZIZEK, αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία.
FILOTHEI 24-11-2009
D.V. M
K. E. NINOS.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου